روز شنبه ۲۱ دی ماه در پی اطلاعیه ستاد کل نیروهای مسلح و پذیرفتن مسئولیت ساقط کردن هواپیمای مسافربری تهران – کیف، بر فراز آسمان استان تهران تجمعاتی در یادبود جانباختگان این حادثه در شهرهای مختلف کشور برگزار شد. امروز سه‌شنبه ۲۴ دی ماه در چهارمین روز این اعتراضات دانشجویان در تعدادی از دانشگاه‌های تهران دست به تجمع زدند. تجمع کنندگان با سر دادن شعارهایی خواستار استعفای مسئولین این واقعه از جمله علی خامنه‌ای به عنوان فرمانده کل قوا شدند. تجمع دانشجویان دانشگاه امیرکبیر با ورود نیروهای لباس شخصی به دانشگاه و بسته شدن درها، به خشونت کشیده شد. پرواز شماره ۷۵۲ خطوط هوایی اوکراین در نخستین ساعات روز چهارشنبه ۱۸ دی ماه توسط پدافند هوایی ساقط شده بود. صبح روز شنبه ۲۱ آبان ستاد کل نیروهای مسلح با انتشار اطلاعیه‌ای اصابت پدافند هوایی سپاه به این هواپیما را تایید کرده و مدعی شد که هدف گیری هواپیمای مسافربری غیرعمدی و ناشی از خطای عامل انسانی بوده است.
به گزارش خبرگزاری اثر به نقل از هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، امروز سه شنبه ۲۴ دی ماه ۱۳۹۸، چهارمین روز از تجمعات مردمی در پی اطلاعیه ستاد کل نیروهای مسلح و پذیرفتن مسئولیت ساقط کردن هواپیمای مسافربری تهران – کیف، بر فراز آسمان استان تهران در تعدادی از دانشگاه‌های کشور برگزار شد.
این تجمعات در دانشگاه تهران، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده علوم پزشکی تهران، دانشگاه هنر تهران – پردیس و دانشگاه امیرکبیر شکل گرفت.
امروز دانشجویان دانشگاه تهران با سر دادن شعارهایی چون «خونی که در رگ ماست، خوراک رهبر ماست» به علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی اعتراض کردند. همچنین جوی امنیتی در اطراف دانشگاه امیرکبیر در تهران حاکم شد. به گفته برخی از شاهدان، نیروهای امنیتی حاضر در منطقه از تجمع مردم معترض ممانعت به عمل آوردند.
اخبار منتشر شده در فضای مجازی حاکی از ورود نیروهای لباس شخصی به محوطه دانشگاه امیرکبیر و بسته شدن در برای جلوگیری از خروج دانشجویان معترض است.
شورای صنفی دانشجویان کشور نیز طی بیانیه‌ای از جو امنیتی حاکم بر دانشگاه امیرکبیر خبر داده و نوشته است: “در اطراف دانشگاه امیرکبیر جو امنیتی حاکم است و از خروج دانشجویان از دانشگاه ممانعت می‌شود. درگیری‌هایی نیز بین بسیجیان و دانشجویان درگرفته که از سوی بسیجیان آغاز شده است”.
همچنین تجمعات صبح امروز دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی، با دخالت نیروهای بسیج منجر به درگیری شد.
شبکه تلویزیونی ایران اینترنشنال نیز در گزارشی از خروج دانشجویان دانشگاه تهران و حرکت به سمت دانشگاه صنعتی شریف خبر داد.
از سوی دیگر شماری از دانش آموزان دبیرستان فرزانگان تهران به یادبود پونه گرجی یکی از فارغ‌التحصیلان این مدرسه و از قربانیان این پرواز گرد هم آمده و سرود خواندند. پونه گرجی ۲۵ ساله و همسرش آرش پورضرابی، ۲۶ ساله از جانباختگان ساقط شدن پرواز ۷۵۲ هر دو فارغ‌التحصیل رشته کامپیوتر دانشگاه آلبرتا بودند و برای برگزاری جشن عروسی‌شان به ایران سفر کرده بودند. پونه فارغ‌التحصیل سال ۹۱ مدرسه فرزانگان یک و دانشگاه صنعتی شریف بود. آرش پورضرابی هم برنده مدال نقره کشوری المپیاد کامپیوتر بود.
به دنبال موج انصراف هنرمندان از شرکت در جشنواره‌های هنری، امیربانو کریمی، استاد ادبیات دانشگاه تهران در اقدامی اعتراضی از شرکت در مسابقه کتاب سال انصراف داد. خانم کریمی، چهره ماندگار زبان و ادبیات فارسی در سال ۱۳۸۳ گفته است: “از معلمی که سالها در فضای مسموم دروغ و ریا در دانشگاه تهران نفس کشید جز این بر نمی‌آید که برای تسکین شرمساری خود و همدردی با مصیبت دیدگان فاجعه موشک باران هواپیمای اوکراینی از شرکت در این مسابقه ادبی انصراف بدهد”.
باشگاه خبرنگاران جوان نیز از بازداشت فیلمبردار لحظه برخورد موشک با هواپیمای اوکراینی در رباط‌کریم خبر داده است.
به گفته برخی رسانه‌های ایران، قرارگاه ثارالله تهران در اطلاعیه‌ای از بازداشت فردی که از صحنه اصابت موشک به هواپیمای اوکراینی فیلم‌برداری کرده خبر داده است.
به گزارش خبرگزاری اثر به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، در این اطلاعیه آمده است: «در پی انتشار تصاویر اصابت موشک به هواپیمای مسافربری تهران- کی‌یف در فضای مجازی قرارگاه ثارالله تهران جهت بررسی و مشخص شدن علل و عوامل دخیل در حادثه مذکور اقدام به شناسایی و در اختیار گرفتن فرد منتشرکننده فیلم مذکور نموده است». قرارگاه ثارالله می‌گوید، نتایج بررسی‌ها را متعاقبا در اختیار عموم قرار خواهد داد.
بر اساس گزارش شرکت نت بلاکس که ترافیک اینترنت را در کشورهای مختلف رصد می‌کند، اینترنت ایران ده دقیقه از ساعت ۵ و ۲۵ دقیقه بعد از ظهر امروز به وقت محلی به طور کامل قطع شد.
غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوه قضاییه از بازداشت دستکم ۳۰ شهروند در جریان تجمعات و اعتراضات مردمی اخیر خبر داده است. او امروز طی یک نشست خبری اطلاعاتی در خصوص تعداد بازداشت شدگان گفت: “در حوادث اخیر بازداشتی داشتیم و عدد اولیه که به بنده اعلام شده چیزی حدود ۳۰ نفر بود”.
این در حالی است که تنها در روز دوم اعتراضات، تصاویری از بازداشت تجمع‌کنندگان در اهواز منتشر شده بود. شاهدان عینی از بازداشت معترضان در شهرهای مختلف از جمله تهران، آمل، زنجان، تبریز، سنندج و اصفهان نیز خبر داده بودند.
همچنین فعالان دانشجویی در دانشگاه رازی کرمانشاه تا پایان روز ۲۲ دیماه، جمعا ۴ تن از دانشجویان معترض این دانشگاه بازداشت شدند که یک تن از آنان تا پایان وقت آزاد شد اما بازداشت سه فرد دیگر ادامه یافته است.
منابع محلی در تبریز نیز از بازداشت دستکم ۷ تن از دانشجویان دانشگاه تبریز در جریان تجمعات در این شهر خبر داده بودند. هویت ۳ تن از این افراد به نام‌های “کیوان انبری (دانشجوی رشته مهندسی برق)، محمد سفیدجامه (دانشجوی رشته مهندسی عمران) و نیما احمدیان پور (دانشجوی رشته مهندسی عمران) تاکنون احراز شده است. این دانشجویان روز دوشنبه ۲۳ دی ماه با اخذ تعهد آزاد شدند.
در اعتراضات روز دوم، یکشنبه ۲۲ دیماه؛ تصاویر و ویدئوهایی از زخمی شدن و خونریزی تعدادی از زنان معترض بر اثر شلیک گلوله، بنا به گفته فیلمبردار در تقاطع استاد معین و خیابان آزادی تهران منتشر شده بود.
روز دوشنبه ۲۳ دی ماه نیز، تجمعاتی در دانشگاه صنعتی شریف برگزار شده بود. دانشجویان به دلیل لغو مراسم یادبود جانباختگان پرواز تهران – کیف که قرار بود ظهر دیروز در مسجد دانشگاه صنعتی شریف برگزار شود، با سر دادن شعار، خواهان استعفای رئیس این دانشگاه شدند.
به علاوه دیروز، انجمن صنفی روزنامه نگاران استان تهران با انتشار بیانیه‌ای نسبت به بی‌اعتمادی عمومی هشدار داده و نوشت:”اکنون در حال تشییع اعتماد عمومی هستیم و اولین تابوت‌های آن شامل جنازه‌های رسانه‌های رسمی به‌ویژه صداوسیما و سپس مطبوعات و سایت‌ها است”. این انجمن حرفه ای همچنین تصریح کرده است: “رسانه بوق نیست و پنهانکاری دست‌اندرکاران، از رسانه رفع مسئولیت نمی‌کند”.
معترضان طی روزهای اخیر با سر دادن شعارهایی ازجمله؛ «خونی که در رگ ماست خوراک رهبر ماست»، «بسیجی، سپاهی، داعش شمایی»، «بلندگو مال تو، صادی حق مال ما»، «عزیز هر ایرانی، پویای بختیاری»، «توپ، تانک، فشفشه، رهبر باید گم بشه»، «بلوچستان تو آبه، رژیم دستش چماقه»، «اصلاح‌طلب، اصول‌گرا، دیگه تمومه ماجرا»، «چه دی باشه چه آبان پیکار کف خیابان»، «از اهواز تا تهران سرکوب زحمت‌کشان»، «برادر سیل‌زده، حمایتت می‌کنیم»، «نه رفراندوم، نه اصلاح، اعتصاب، انقلاب»، «نخبه‌هامون رو کشتن، آخوند به جاش گذاشتن»، «مرگ بر ستمگر، چه شاه باشه چه رهبر»، «مایه ننگ ملت؛ سپاه بی‌کفایت»، «دیکتاتور سپاهی، داعش ما شمایی»، «مسئول بی‌کفایت، استعفا استعفا»، «کشته ندادیم که سازش کنیم، رهبر قاتل رو ستایش کنیم»، «ملت چرا نشستی؟ منجی خود تو هستی!»، «بی‌شرف بی‌شرف»، «توپ، تانک، فشفشه، آخوند باید گم بشه» «سپاه جنایت می‌کنه، رهبر حمایت می‌کنه»، «خامنه‌ای قاتله، حکومتش باطله»، «مرگ بر دروغگو»، «این همه سال جنایت، مرگ بر این ولایت»، «به من نگو فتنه‌گر، فتنه توئی ستمگر»، «فرمانده کل قوا، استعفا استعفا»، «استعفا کافی نیست، محاکمه لازم است»، «۱۵۰۰ نفر، کشته آبان ماست»، «بسیجی بی غیرت عامل قتل ملت»، «خامنه‌ای حیا کن مملکت رو رها کن»، «ما بچه‌های جنگیم، بچنگ تا بجنگیم»، «رهبر پرادعا، استعفا استعفا»، «رهبر بی‌کفایت، استعفا، استعفا»، «سلیمانی قاتله، رهبرم‌ام خائنه»، «می کشم، می‌کشم، آنکه برادرم کشت»، «ننگ ما ننگ ما، صداوسیمای ما»، «نیروی انتظامی، خاک من خاک تو»، «روحانی حیا کن، مملکتو رها کن»، «بترسید بترسید ما همه با هم هستیم»، «رفراندوم رفراندوم، راه نجات مردم» و «مرگ بر دیکتاتور» اعتراض خود را نشان داده‌اند.
در نخستین ساعات روز چهارشنبه ۱۸ دی ماه ۹۸، پرواز شماره ۷۵۲ خطوط هوایی اوکراین با ۱۷۶ سرنشین، توسط پدافند هوایی ساقط شده بود. از ساعات اولیه دلایل این سقوط مورد گمانه‌زنی‌های برخی از کارشناسان قرار گرفت. همچنین تصاویر و ویدئوهایی از اصابت موشک به هواپیما در فضای مجازی منتشر شد. جاستین ترودر، نخست وزیر کانادا یک روز پس از حادثه طی یک کنفرانس مطبوعاتی از وجود شواهدی جدی مبنی بر اصابت موشک‌های ایرانی به این هواپیما خبر داده بود. گفتنی است ۶۳ تن از سرنشینان این هواپیما شهروند ایرانی-کانادایی بودند.
سرانجام صبح شنبه ۲۱ دی ماه، ستاد کل نیروهای مسلح با انتشار اطلاعیه‌ای این واقعه را تایید کرده و مدعی شد که هدف گیری هواپیمای مسافربری غیرعمدی و ناشی از خطای عامل انسانی بوده است.
لازم به ذکر است که این اطلاعیه در شرایطی منتشر شده است که مسئولان و نهادهای مربوطه طی روزهای گذشته قویا هرگونه ارتباط میان سقوط هواپیما و سیستم پدافند هوایی را تکذیب کرده بودند. علی عابدزاده، رئیس سازمان هواپیمایی کشوری ایران گفته بود: “هواپیما بیش از یک و نیم دقیقه در آتش در حال پرواز بود” و “اگر یک شیء به آن برخورد کرده باشد، این مدت پرواز قابل قبول نیست.” وی همچنین گفته بود: “آمریکایی‌ها یافته‌هایشان را با پشتوانه علمی و فنی و جنبه‌های تخصصی برای تنویر افکار عمومی جهان ارائه کنند”.
