24
اکتبر – روز جهانی سازمان ملل متحد
از زمان تاسیس سازمان ملل متحد در سال ۱۹۴۵ تا امروز بیش از هفتاد سال می‌گذرد. با وجود بیش از نیم‌قرن فعالیت،
همچنان درباره میزان تاثیر این سازمان در بحرانها و حل و فصل آنها ابهام وجود
دارد. سازمان ملل متحد در دوران فعالیت خود با توجه به اهدافش که در ماده یک منشور
تصریح شده است، در زمینه مسائل مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به فعالیت
می‌پردازد. اما با توجه به هدف حفظ صلح و امنیت بین‌المللی که مهمترین هدف سازمان
ملل محسوب می‌شود و بسیاری آن را علت‌العلل تاسیس این سازمان می‌دانند، به فعالیت
در زمینه حفظ صلح و امنیت بین‌المللی بیش از دیگر فعالیتها توجه می‌شود و نقش
سازمان ملل بر حسب عملکردش در بحرانها و توانش برای حل و فصل بحرانها و ایجاد صلح
و امنیت ارزیابی می‌گردد.
بعد از فروپاشی نظام دوقطبی، گمان می‌رفت این وضعیت
تغییر کرده است، اما تحولاتی که به وقوع پیوست و نقشی که سازمان
ملل در بحرانها ایفا کرد، نشان داد که به‌رغم تغییر ساختارهای بین‌المللی، نقش
سازمان ملل همچون گذشته تابع عملکرد دولتها و بلوکهای قدرت جهانی است. برای بررسی
و ترسیم این وضعیت نقش و عملکرد سازمان ملل را در سه بحران ذیل یاد آوری می‌کنیم :
۱ــ حمله عراق به کویت در سال ۱۹۹۰؛
۲ــ حمله نظامی امریکا به عراق در سال ۲۰۰۳؛
۳ــ جنگ اسرائیل و لبنان در سال ۲۰۰۶
بررسی عملکرد سازمان ملل در این سه بحران ضمن‌آنکه
نقش سازمان ملل را در وضعیتهای متفاوت به تصویر می‌کشد، گویای این واقعیت است که
با فروپاشی نظام دوقطبی و تغییر نظام بین‌المللی، تغییری عمده و اساسی در جهت
استقلال سازمان ملل متحد از دولتها به وجود نیامده و عملکرد این سازمان همچنان
تاحد زیادی تابع رفتار و عملکرد دولتها و قدرتهای بزرگ است .
ازآنجاکه در
صحنه بین‌المللی روابط دولتها ترکیبی از همکاری و رقابت است و در شرایط مختلف نسبت
این همکاری و رقابت متفاوت است، نقش و عملکرد سازمان ملل در بحرانها نیز متفاوت
خواهد بود. بنابراین با وجود دولتهای مختلفی که منافع متفاوت دارند، تصور سازمان
مللی که با سرعت، قاطعیت و مطابق اصول مشخص و تعیین‌شده عمل کند، تاحدزیادی
غیرواقعی است. نتیجه منطقی این سخن آن است که نمی‌توان
تصور کرد در آینده نزدیک سازمان ملل در برخورد با بحرانهای مختلف به گونه‌ای یکسان
اقدام کند. در وضعیت کنونی همچنان ایفای نقشهای مختلف و عملکردهای متفاوت از
سازمان ملل انتظار می‌رود و تا تحقق دیدگاهی که بعد از فروپاشی نظام دوقطبی به‌وجود
آمد و بر نظامی بین‌المللی با محوریت سازمان ملل تاکید داشت، راه زیادی در پیش است
.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر